HTTP, HTTPS là hai giao thức truyền tải dữ liệu rất phổ biến trên website. Nếu bạn chưa sử dụng, đang tìm hiểu, hoặc muốn biết chi tiết về đặc điểm và lợi ích của của HTTP và HTTPS, thì hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây của FPT Arena.

Giao thức HTTP và HTTPS là gì?

HTTP là gì?

HTTP (viết tắt Hypertext Transfer Protocol) là giao thức truyền tải siêu văn bản dựa trên mã nguồn mở. Giao thức này được sử dụng trên www (World Wide Web) giúp truyền tải các dạng dữ liệu bao gồm: văn bản, âm thanh, video, ảnh,… từ các web server tới các trình duyệt của người dùng và ngược lại.

Giao thức HTTP là ứng dụng của bộ giao thức TCP/IP (giao thức trên nền tảng internet). TCP/IP là bộ giao thức truyền thông mà phần lớn các mạng máy tính thương mại đều được chạy trên đó. Bộ giao thức này có tên gọi theo hai giao thức chính là TCP(Transmission Control Protocol – Giao thức điều khiển truyền vận) và IP (Internet Protocol – Giao thức Internet).

Cách  thức hoạt động: HTTP hoạt động theo mô hình Client và Server (máy khách và máy chủ). Quá trình người dùng kết nối dữ liệu trên website được thực hiện dựa trên sự giao tiếp của hai đối tượng này. Khi người dùng kết nối một website qua giao thức HTTP, trình duyệt sẽ thực hiện các kết nối đến server của web đó, thông qua địa chỉ IP do hệ thống phân giải tên miền DNS cung cấp. Máy chủ nhận được yêu cầu, sau đó sẽ trả về các thông tin, dữ liệu từ ảnh, video, băn bản, âm thanh mà người dùng đang cần.

Bên cạnh đó, qua quá trình kết nối và trao đổi thông tin vừa rồi, trình duyệt của người dùng sẽ mặc định địa chỉ IP đó đến từ server chính. Đây cũng là yếu tố mà người dùng không thể xác thực trình duyệt có an toàn hay không.

Yếu tố này được coi là một lỗ hổng của mã nguồn mở. Khi thông tin của người dùng được gửi đi bao gồm: địa chỉ IP, các mật khẩu, mật mã đăng nhập trên website,…) sẽ không được mã hóa. Chúng có tính bảo mật kém.

Đây là kẽ hở rất dễ bị các hacker sử dụng để đánh cắp thông tin cá nhân, thông tin của người dùng. Các cuộc truy cập trái phép này còn được gọi với tên khác là tấn công sniffing.

HTTPS là gì?

HTTPS (hay Hypertext Transfer Protocol Secure) là giao thức truyền tải siêu văn bản dạng dạng “đóng”. Giao thức này tương tự cách hoạt động của giao thức HTTP nhưng được tích hợp thêm chứng chỉ bảo mật SSL.

Chứng chỉ này hỗ trợ mã hóa tất cả các thông tin và thông điệp giao tiếp. Qua đó, nó giúp đảm bảo tính bảo mật dữ liệu và trình duyệt của người dùng. Nói cách khác, HTTPS là giao thức truyền tải thông tin nâng cấp hơn hẳn HTTP về tính an toàn và bảo mật.

Cách  thức hoạt động: HTTPS hoạt động tương tự HTTP. Song, giao thức truyền tải HTTPS được bổ sung thêm một trong hai chứng chỉ là:  SSL (Secure Sockets Layer – tầng bảo mật) hoặc TLS (Transport Layer Security – bảo mật truyền tải). Hiện nay, hai tiêu chuẩn bảo mật này đã được sử dụng cho hàng triệu website trên thế giới. Nó đã trở thành tiêu chí bảo mật chung cho website.

Ngoài ra, cả hai tiêu chuẩn bảo mật này đều được sử dụng hệ thống bảo mật không đối xứng PKI (Public Key Infrastructure – Hạ tầng khóa công khai). Hệ thống này sử dụng hai “khóa” để mã hóa thông tin liên lạc.

Chúng gồm khóa công khai (public key) và khóa riêng (private key). Bên cạnh đó, các dữ liệu được mã hóa bằng khóa công khai có thể giải mã bởi khóa riêng và ngược lại.

Các tiêu chuẩn này đảm bảo nội dung trước khi chuyển đi sẽ được mã hóa và giải nén khi nhận được. Chính công đoạn này giúp cho các thông tin được bảo mật. Dù hacker có lấy được dữ liệu thì chúng g đã trải qua mã hóa và không sử dụng được.

So sánh HTTP và HTTPS khác nhau ra sao?

Nhà phát triển 

HTTP (hay Hypertext Transfer Protocol Secure) được phát triển bởi Tim Berners-Lee. Còn HTTPS (hay Hypertext Transfer Protocol Secure) được phát triển bởi  Netscape Communications.

Ứng dụng và nơi sử dụng

HTTP được sử dụng cho các trang web không cần bảo mật cao. Các nơi thường sử dụng giao thức HTTP là: Blog, các trang web thông tin,… Bên cạnh đó, HTTPS được sử dụng cho các trang web cần tính bảo mật cao, cần an toàn, đáng tin cậy trong quá trình chuyển đổi. Các nơi sử dụng nhiều đến HTTPS là các trang website mua sắm, các web xã hội, các website ngân hàng, tài chính,…

Chứng chỉ bảo mật SSL

Sự khác biệt lớn nhất của hai giao thức HTTP và HTTPS là các chứng chỉ bảo mật SSL. Về cơ bản, HTTPS là sự nâng cấp của HTTP về tính bảo mật. Đặc biệt, trong thời đại số hóa, các thông tin, các dữ liệu đều được lưu trữ và cập nhật qua website. Bởi vậy, tầm quan trọng của HTTPS là không thể bỏ qua.

Dù bạn, doanh nghiệp của bạn có dùng laptop hay máy tính, dù hoạt động ở bất kỳ lĩnh vực nào, thì việc bảo mật thông tin là vô cùng quan trọng. Mặt khác, tiêu chuẩn bảo mật của chứng chỉ SSL đã được cả thế giới công nhận. Bạn nên sớm đưa vào sử dụng để đảm bảo các dữ liệu được an toàn. Các thông tin giữa máy khách và máy chủ sẽ không bị các đối tượng xấu nhòm ngó, tác động và làm ảnh hưởng.

Cổng thông tin (Port) trên HTTP và HTTPS

Port là cổng xác định. Chúng có tác dụng phân loại thông tin trên máy khách sau đó gửi về máy chủ. Mỗi cổng thông tin của giao thức HTTP và HTTPS có mã số riêng biệt. Theo đó, giao thức HTTP sử dụng cổng số 80 còn cổng giao thức HTTPS sử dụng cổng giao thức 443 – Đây chính là cổng hỗ trợ mã hóa thông tin và mã hóa kết nối từ máy chủ đến máy khách. Quá trình này giúp bảo vệ thông tin và giúp gói dữ liệu được truyền đi an toàn.

Mức độ bảo mật của HTTP và HTTPS

Trên HTTP, dữ liệu không được bảo mật và không được xác thực, sẽ không có gì khẳng định đường truyền hay kết nối của bạn có an toàn hay không. Kể cả khi bị nghe lén và bị hacker thu thập thông tin thì bạn cũng không có cách để phát hiện được và rất khó để khắc phục.

Tuy nhiên, HTTPS lại khác. Về mức độ bảo mật, khi có người dùng truy cập vào website, giao thức HTTPS sẽ có sự tác động để xác nhận danh tính của đường dẫn và kiểm tra qua xác thực bảo mật (Security Certificate).

Các xác thực bảo mật được thực hiện thông qua (Security Certificate) – tổ chức phát hành chứng thực, xác thực chứng thư số cho người dùng, doanh nghiệp, máy chủ và các mã nguồn phần mềm,… Các tổ chức này đóng vào trò là bên thứ ba, được tin tưởng và hỗ trợ xác thực các thông tin và bảo mật an toàn dữ liệu.

Địa điểm hoạt động 

Về địa điểm hoạt động của HTTP là chứng hoạt động dựa trên Application Layer trong mô hình OSI. Còn HTTPS thì hoạt động tại Transport Layer trong mô hình OSI.

Chu trình hoạt động

Về chu trình hoạt động của HTTP được diễn ra như sau: Trình duyệt của người dùng sẽ kết nối với TCP (Transmission Control Protocol) mục đích để nhận được thông tin và dữ liệu từ máy chủ. Lúc này máy chủ tiếp nhận yêu cầu và phản hồi lại các trình duyệt qua HTTP.

Bởi, có tính bảo mật cao nên HTTPS có quá trình hoạt động nghiêm ngặt hơn. Quá trình như sau: khi nhận được yêu cầu từ người dùng, các thông tin và dữ liệu sẽ được mã hóa. Sau đó, máy chủ và người dùng được kết nối thông qua SSL. Quá trình này tiếp tục lặp lại khi có những người dùng mới.

Có nên sử dụng HTTPS cho website của bạn?

Những năm trước đây, khi nhắc đến giao thức HTTPS phần lớn những người làm website chỉ chú tâm đến những web tài chính, thương mại, ngân hàng,… để bảo mật thông tin tốt hơn. Tuy nhiên, hiện tại dù bất kỳ lĩnh vực nào, bảo vệ thông tin là vấn đề vô cùng quan trọng.

Bởi vậy, đến cuối năm 2020, theo thống kê,  HTTPS được ứng dụng trên hơn một triệu website. Chính thế mà hiện nay giao thức HTTPS được xem là tiêu chuẩn bảo mật thông tin trên môi trường website.

HTTPS bảo mật thông tin người dùng

Giao thức HTTPS sử dụng phương thức mã hóa mã hóa (encryption) để đảm bảo các cuộc trao đổi, lưu truyền thông tin giữa máy chủ và người dùng được đảm bảo an toàn (không bị hacker tấn công).

Hiện nay, nếu bạn làm kinh doanh hoặc thương mại, nếu web không được cài HTTPS, nguy cơ bị tấn công Sniffing rất cao. Hacker có thể truy cập vào website của bạn và chiếm dụng tài nguyên hoặc đánh cắp các data, các văn bản, các dữ liệu bảo mật hoặc thông tin các dự án quan trọng,… Những điều này đã xảy ra và gây hậu quả rất nặng nề cho nhiều doanh nghiệp.

Bởi vậy, khi trang bị HTTPS, người dùng và máy chủ có thể được bảo vệ tốt hơn. Các dữ liệu luôn được bảo mật, đảm bảo an toàn qua cơ chế mã hóa thông tin.

Tránh lừa đảo bằng website giả mạo

Dưới hình thức Phishing, bất kỳ server nào cũng có thể giả mạo server của bạn và đánh cắp thông tin người dùng. Đây là với các web HTTP đơn thuần sử dụng mã nguồn mở. Tuy nhiên, với các website được trang bị giao thức HTTPS, trước khi dữ liệu được lưu thông giữa các server và người dùng thì chúng đều đã được thông qua chứng chỉ bảo mật thông tin SSL và TSL. Chúng không chỉ giúp chứng minh mà còn quét thông tin để đảm bảo bạn không truy cập vào website giả mạo.

Giao thức HTTPS tăng uy tín cho người dùng

Trên các trình duyệt phổ biến như: Google, Chrome, Mozilla, Firefox, Microsoft Edge hay Safari App,…  khi sử dụng giao thức HTTPS, người dùng sẽ đều nhận được các cảnh báo về những website không bảo mật. Chính tác động này giảm tối đa nguy cơ người dùng bị đánh cắp thông tin cá nhân, dữ liệu khách hàng và thẻ ngân hàng,…

Làm SEO nên sử dụng  HTTPS

Từ những năm 2014, Google công bố sẽ đánh giá cao hơn các website sử dụng giao thức HTTPS. Động thái này không chỉ khuyến khích các nhà quản trị web sử dụng HTTPS mà sâu xa hơn là muốn người dùng luôn được bảo vệ, thông tin và dữ liệu luôn được bảo mật.

Mua giao thức HTTPS ở đâu uy tín?

Hiện nay, đối với các blog và các website nhỏ, bạn hoàn toàn có thể sử dụng chứng chỉ SSL miễn phí do đơn vị bán hosting cung cấp hoặc bạn tự cài. Bên cạnh đó, với các doanh nghiệp cần có tính bảo mật và tính xác thực cao, bạn nên cân nhắc và sử dụng các chứng chỉ bảo mật chuyên nghiệp. Các chứng chỉ này có mức giá khá rộng, từ 300.000 – 15.000.000 VNĐ/năm, có những loại cho các website chuyên nghiệp hơn.

Với HTTPS, nhược điểm duy nhất có thể là tốc độ tải trang sẽ chậm hơn trên HTTP. Tuy nhiên với sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại, kết hợp kỹ thuật tối ưu, khoảng cách này đã thu hẹp giờ gần như không còn. Bởi vậy, với những điểm cộng rất mạnh mẽ về cả bảo mật và ưu tiên SEO web. Giao thức HTTPS rất đáng để bạn cân nhắc và trang bị cho website của mình.

Trên đây là các thông tin về hai giao thức HTTP và HTTPS mà FPT Arena tổng hợp và chia sẻ đến bạn. Mong rằng qua bài viết, bạn sẽ hiểu rõ hơn và nhận định được tầm quan trọng của việc bảo mật thông tin qua giao thức HTTPS. Bên cạnh đó, đừng quên truy cập website của FPT Arena mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác về thiết kế đồ họa, mỹ thuật đa phương tiện.

Nguồn: arena.fpt.edu.vn