(VNF) – Từ thần tượng mạng xã hội đến bị can, hàng loạt TikToker nổi tiếng bị khởi tố vì trốn thuế, bán hàng giả, quảng cáo sai sự thật. Phía sau sự nổi tiếng là những cú trượt dài của đạo đức khi niềm tin của công chúng bị các TikToker biến thành công cụ kiếm tiền bất chấp.
Họ từng là những cái tên hot trên mạng xã hội, được tung hô như “người truyền cảm hứng”, “biểu tượng thành công” của thế hệ mới. Nhưng nay họ lại xuất hiện trên mặt báo là kẻ phạm tội. Nhiều TikToker nổi tiếng lần lượt bị khởi tố vì hành vi vi phạm pháp luật – từ trốn thuế, buôn bán hàng giả đến quảng cáo sai sự thật. Cú sốc không chỉ đến từ sự việc, mà còn từ sự sụp đổ niềm tin khi mà họ cố tình đánh đổi để kiếm tiền nhanh.
TikToker bán hàng giả và trốn thuế
Gần đây nhất, Vũ Nam Phương, TikToker “Cún Bông” cùng chồng là Nguyễn Nam Thắng và kế toán Chu Thị Mỹ Nhung bị Công an TP. Hà Nội khởi tố để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.
Đáng chú ý, Phương là người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội với nửa triệu lượt theo dõi trên TikTok, hơn 300.000 lượt theo dõi trên Facebook và 72.000 lượt theo dõi trên Instragram.
TikToker này được nhiều người tiêu dùng tin tưởng mua các loại trái cây, thực phẩm chức năng – những sản phẩm Phương bán với số lượng lớn tại cửa hàng VHP ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Ngoài ra, cô cũng chuyên bán hàng qua các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội.
Bên cạnh đó, để vận hành hoạt động kinh doanh, chồng Phương đã thành lập Công ty cổ phần Dược Hoa Kỳ và thuê Nhung làm kế toán. Công ty này có ngành nghề kinh doanh chính là bán buôn đồ dùng khác cho gia đình; ngoài ra còn có bán lẻ lương thực, thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, thuốc lào.
Theo điều tra, từ năm 2023, các cá nhân này đã gian lận trong kê khai doanh thu. Cụ thể, doanh thu thực tế vượt 120 tỷ đồng nhưng chỉ kê khai 5 tỷ đồng, bị cáo buộc gây thiệt hại về thuế cho ngân sách Nhà nước hơn 10 tỷ đồng.
Ông Vũ Mạnh Cường, Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực I (phụ trách khu vực Hà Nội, Hòa Bình), cho biết trong vụ án này, Phương đã dùng 2 hệ thống sổ sách kế toán và thuê những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội để quảng cáo không đúng sự thật.
Không chỉ “Cún Bông”, trước đó, cơ quan chức năng đã điều tra và khởi tố nhiều cá nhân có sức ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội.
Cụ thể, ngày 16/6, Công an tỉnh Ninh Bình khởi tố, bắt tạm giam chủ kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” về hành vi bán hàng giả. Hai cá nhân bị bắt tạm giam là Lê Văn Hải – chủ kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” và Trần Đại Phúc – Giám đốc Công ty TNHH Hải Bé.
Với hình ảnh gia đình kiểu mẫu và những clip quảng bá sản phẩm “tự nhiên, an toàn”, kênh TikTok “Gia đình Hải Sen” thu hút hơn 2,6 triệu lượt theo dõi và nhận được nhiều thiện cảm từ cộng đồng mạng.
Lê Văn Hải thường xuất hiện cùng con gái để giới thiệu sản phẩm “Siro ăn ngon Hải Bé”. Siro này được Hải quảng cáo giúp bổ sung kẽm, vitamin C, B1, B5, B6, B2 giúp các bé ăn ngon miệng, hấp thu dưỡng chất tốt hơn và tăng sức đề kháng.
Nhưng kết quả xác định cho thấy đây là hàng giả, bởi các chất gồm vitamin A, calci, vitamin C (chất chính tạo nên công dụng của sản phẩm) có trong sản phẩm siro này chỉ đạt dưới 70% so với công bố.
Ngoài sản phẩm trên, Hải cũng bán đủ loại hàng hoá từ mỹ phẩm đến thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Theo Công an tỉnh Ninh Bình, từ năm 2024 đến nay, Công ty TNHH Hải Bé đã tổ chức bán hàng qua TikTok Shop, Facebook, Shopee “Gia đình Hải Sen”, “Hải Sen” với hơn 800.000 sản phẩm được bán ra. Riêng mặt hàng “Siro ăn ngon Hải Bé” đã được bán trên 100.000 hộp.
Sau khi khởi tố vụ án, cơ quan chức năng còn phát hiện nhiều sản phẩm của Hải Bé bị đốt, vứt bỏ gần nơi cư trú.
Hay trước khi bị phanh phui, kẹo rau củ Kera của bộ ba Hằng Du Mục, Quang Linh Vlog và Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên cũng từng tạo cơn sốt khi được quảng bá rầm rộ qua loạt livestream có lượt xem “khủng”, kèm quảng cáo “một viên kẹo bằng một đĩa rau”.
Tuy nhiên, kết quả kiểm tra cho thấy họ đang lừa dối khách hàng, bởi sản phẩm chứa đến 33,4 g Sorbitol – một loại đường nhân tạo có tác dụng nhuận tràng mạnh – trên mỗi 100 g kẹo. Điều đáng quan ngại hơn, Sorbitol không được ghi trên nhãn mác, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc minh bạch thông tin thực phẩm.
Nguyên liệu chính – bột rau – đáng ra phải đạt chuẩn VietGAP và chiếm gần 1/3 thành phần như công bố, lại chỉ vỏn vẹn chưa tới 1%.
Ngày 3/4, Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlog) và Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục) cùng 3 đối tượng đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam và khám xét nơi ở, nơi làm việc để làm rõ hành vi “sản xuất hàng giả là thực phẩm” và “lừa dối khách hàng”.
Mở rộng điều tra vụ án, Bộ Công an ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên để điều tra về tội “lừa dối khách hàng”.
Trong khi đó, Đoàn Di Băng (tên thật là Phạm Thị Thanh Thúy) vừa qua đã âm thầm xóa sạch giỏ hàng trên kênh TikTok 1,7 triệu lượt theo dõi, với các sản phẩm từ mỹ phẩm đến thực phẩm chức năng.
Động thái diễn ra sau khi 3 lô mỹ phẩm và thực phẩm chức năng do Công ty TNHH TM-DV VB Group phân phối ra thị trường bị phát hiện vi phạm chất lượng. Ông Nguyễn Quốc Vũ, chồng Đoàn Di Băng, là người đại diện pháp luật của công ty này.
Ngày 29/5, Công an tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả” xảy ra tại Công ty cổ phần Nhà máy y tế EBC Đồng Nai liên quan đến loạt sản phẩm Đoàn Di Băng quảng cáo.
Theo TS. Phan Tấn Lực – Phó trưởng Khoa Quản trị kinh doanh, Trường Kinh tế tài chính (Bình Dương) cho biết, “Nhiều TikToker tự phát kinh doanh nhưng không đăng ký hộ kinh doanh hay nộp thuế đang gây ra nhiều rủi ro cho thị trường. Việc không kê khai thuế gây thất thu ngân sách nhà nước và làm giảm tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Điều này cũng tiềm ẩn nguy cơ về hàng giả, hàng kém chất lượng…”
Ông nhấn mạnh rằng: “Thực tế, đây vẫn là một kênh tiếp thị hiệu quả… nhưng sẽ có xu hướng điều chỉnh theo hướng chuyên nghiệp hơn, minh bạch hơn và tuân thủ pháp luật đặc biệt về đăng ký kinh doanh, kê khai thuế và bảo vệ người tiêu dùng.”
Tại cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ ngày 4/6 vừa qua, Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết vấn đề chống hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng, mất vệ sinh an toàn thực phẩm không phải mới nhưng “đợt này được triển khai với quyết tâm và góc nhìn mới”.
Hàng giả được sản xuất, buôn bán rất đa dạng, đáng chú ý có thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm, sữa. “Đây là các mặt hàng rất nguy hiểm vì liên quan trực tiếp sức khỏe, kinh tế của người dân và chất lượng nguồn lao động. Bộ Công an nhận thấy một số vụ có sự tham gia của người nổi tiếng, có uy tín quảng cáo sai sự thật; có sự tiếp tay, bao che của cán bộ cơ quan quản lý nhà nước.
Nổi tiếng trên mạng và đánh đổi đạo đức để kiếm tiền
Không phải ai phạm sai lầm cũng là nạn nhân của sự thiếu hiểu biết. Rất nhiều trong số những người nổi tiếng trên TikTok bao gồm cả những cái tên đình đám với hàng triệu lượt theo dõi đã cố tình làm sai. Họ biết luật, hiểu ranh giới, biết cách lách luật, vi phạm vì lợi ích trước mắt.
Từ việc “hô biến” doanh thu hàng trăm tỷ thành vài tỷ để trốn thuế, cho đến việc kinh doanh thực phẩm chức năng, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc và làm giat, quảng cáo sai sự thật tất cả đều có điểm chung: sử dụng danh tiếng làm lá chắn, biến niềm tin của công chúng thành công cụ trục lợi.
Điều đáng lo. không phải chỉ là hậu quả pháp lý mà họ phải gánh chịu, mà là hệ lụy xã hội khi giới trẻ xem họ như hình mẫu, khi đạo đức bị xếp sau “view” và “lượt tương tác”.
Chia sẻ với báo chí Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh từng cảnh báo rằng:
“Một cuộc livestream thu hàng trăm triệu tới hàng tỷ đồng mà chỉ phạt 7 – 8 triệu đồng thì vô nghĩa. Đây là nghịch lý lớn trong chế tài đối với người có ảnh hưởng, khi mức xử phạt hành chính không đủ sức răn đe, đặc biệt với những cá nhân đang tận dụng danh tiếng để trục lợi bất chính’, ông Vinh nhấn mạnh
Các vụ việc trên không chỉ là hồi chuông cảnh tỉnh cho người nổi tiếng trên mạng xã hội, mà còn là lời nhắc nhở với cộng đồng người dùng đặc biệt là giới trẻ. Chúng ta đang sống trong một thời đại mà “like”, “share”, “follow” trở thành thước đo uy tín. Nhưng sự nổi tiếng không đồng nghĩa với tử tế. Và không phải người có hàng triệu fan nào cũng là người đáng tin cậy.
Tệ hơn, nhiều người nổi tiếng đã tận dụng chính lòng tin ngây thơ đó để bán rẻ đạo đức, thậm chí bán cả pháp luật miễn là có thể kiếm tiền nhanh. Khi một người nổi tiếng livestream bán hàng kém chất lượng, khi họ khuyên bạn dùng sản phẩm mà chính họ chưa từng kiểm chứng họ đang cố tình đánh đổi niềm tin lấy lợi nhuận.
Nguồn: vietnamfinance.vn
