Thời gian qua, tình trạng tán phát tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội diễn biến phức tạp và đang có chiều hướng gia tăng.
Tin giả, tin sai sự thật, dẫn dắt dư luận tràn lan trên mạng
Theo Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an, các đối tượng triệt để lợi dụng các tính năng của mạng xã hội để tuyên truyền, vu cáo, ý đồ kích động chống Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp, gây rối loạn về thông tin…
Thủ đoạn phổ biến tạo lập các tài khoản cá nhân mạng xã hội mạo danh lãnh đạo Đảng, Nhà nước, người đứng đầu chính quyền các cấp, mạo danh người nổi tiếng; chỉnh sửa các thông số kỹ thuật của tập tin thời gian để đăng tải tin giả, tin sai sự thật nhằm dẫn dắt dư luận. Lợi dụng các “sự kiện nóng”, các vấn đề thu hút sự quan tâm của xã hội để tạo dựng thông tin giả mạo, đánh lừa dư luận.
Bên cạnh đó, xuất hiện hiện tượng số đối tượng xấu vì động cơ vụ lợi kinh tế, đã tạo dựng tin giả, tin sai sự thật, tán phát trên không gian mạng, nhất là mạng xã hội để thu hút người dùng tương tác nhằm thu về lợi ích từ việc bán hàng, ủng hộ, tài trợ bằng tiền, lợi ích vật chất… gây hoang mang dư luận. Tình trạng tràn lan các video có nội dung nhảm nhí, giật gân trên mạng xã hội nhằm lôi kéo người xem để kiếm tiền. Thậm chí, một số đối tượng tìm mọi cách để nổi tiếng trên mạng xã hội, kể cả việc thực hiện cả hành vi vi phạm pháp luật, sản xuất các nội dung phản cảm, thiếu tính giáo dục, giả mạo thông tin, kích động bạo lực, bôi nhọ, nói xấu chính quyền…
Trước tình hình đó, Đại tướng Tô Lâm cho rằng, Bộ Công an đã chỉ đạo các Công an các đơn vị, địa phương tăng cường công tác theo dõi, rà quét thông tin trên mạng xã hội, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức trên địa bàn có hành vi phát tán các tin giả, phản động, xấu độc, vi phạm pháp luật. Phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai nhiều giải pháp đấu tranh đồng bộ về pháp lý, kinh tế, kỹ thuật nhằm buộc các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tuân thủ pháp luật Việt Nam. Qua đó kiểm soát, hạn chế, ngăn chặn, gỡ bỏ kịp thời thông tin giả, xấu, độc hại, phản cảm trên mạng xã hội. Cử đầu mối phối hợp với Trung tâm xử lý tin giả – Bộ Thông tin và Truyền thông thẩm định nguồn tin, xử lý tin giả.
Ban hành “Quy trình công tác công an phát hiện, đấu tranh, xử lý tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội”, trong đó đã chỉ ra các bước tiến hành; các trường hợp có thể gặp phải trong quá trình đấu tranh xử lý; phân công trách nhiệm cụ thể của các đơn vị, địa phương trong chủ trì, phối hợp đấu tranh, xử lý tin giả, tin sai sự thật trên Internet, mạng xã hội.
- Theo thống kê của Bộ Công an, chỉ tính riêng 2 tháng sau khi triển khai Quy trình xử lý tin giả, tin sai sự thật được triển khai bài bản trong toàn lực lượng, công an các đơn vị, địa phương đã tổ chức kiểm soát, phát hiện, xác minh, triệu tập đấu tranh, bắt, khởi tố hình sự 8 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 74 đối tượng. Răn đe 157 đối tượng có hoạt động tán phát tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng và yêu cầu các đối tượng gỡ bỏ tin, bài viết, chấm dứt hoạt động. Tổ chức tấn công, vô hiệu hóa 633 tài khoản, bài viết, video. Báo cáo vi phạm (report) 1.067 trang, tài khoản mạng xã hội facebook; 2.851.831 lượt tán phát thông tin có nội dung tuyên truyền xuyên tạc, sai sự thật, công kích, hạ uy tín các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
“Vô danh nên vô trách nhiệm”
Tuy nhiên, hiệu quả công tác đấu tranh với hành vi đưa tin không chính xác, phát tán các video phản cảm, độc hại trên mạng Internet vẫn chưa tương xứng với thực trạng. Đại tướng Tô Lâm cho rằng, nguyên nhân chủ yếu của sự gia tăng vi phạm trên các nền tảng số xuyên biên giới là do người sử dụng cho rằng, khi cung cấp, phát tán thông tin trên các nền tảng mạng xã hội của nước ngoài khó bị phát hiện danh tính, có tư tưởng “vô danh nên vô trách nhiệm”, không sợ bị xử lý nên tự do phát ngôn và không nghĩ đến hậu quả, tác động tiêu cực cho xã hội, cho cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng. Người dân khó có căn cứ, cơ sở để xác định tin thật nếu cơ quan chức năng không kịp thời xác nhận nên tiếp tục phát tán theo cấp số nhân, nhất là những vấn đề “nóng” được nhiều người quan tâm, gây hoang mang trong xã hội.
Các đối tượng phát tán thông tin thường xuyên tận dụng những thay đổi, phát triển mới về công nghệ để cải tiến các hình thức phát tán thông tin. Người dân trong nước ngày càng phụ thuộc vào các mạng xã hội nước ngoài trong bối cảnh Việt Nam chưa có các dịch vụ tương tự phục vụ nhu cầu của nhân dân trong khi đó, các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam vẫn tìm cách né tránh, không phối hợp thực hiện ngăn chặn thông tin xấu độc tại Việt Nam.
Kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn triệt để tin giả, tin sai sự thật
Theo Đại tướng Tô Lâm, để công tác đấu tranh phòng, chống tin giả, sai sự thật, tán phát các video phản cảm, độc hại đạt hiệu quả cao, trong thời gian tới, Bộ Công an tiếp tục thực hiện một số giải pháp trọng tâm, đó là:
Quản lý chặt chẽ thông tin trên Internet và mạng xã hội trên cơ sở luật pháp và các điều ước quốc tế. Chủ động rà soát, đánh giá, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng internet, mạng xã hội, báo chí.
Chủ động đấu tranh, ngăn chặn, gỡ bỏ, triệt phá, vô hiệu hóa thông tin xấu độc, tin giả, tin sai sự thật. Phát huy vai trò Ban Chỉ đạo 35 các cấp về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Chủ động bám sát diễn biến tình hình, nhất là các vấn đề, vụ việc nhạy cảm, phức tạp có nguy cơ bị các đối tượng khai thác để tạo dựng, tán phát, chia sẻ thông tin giả mạo, tin sai sự thật.
Nghiên cứu áp dụng những giải pháp kỹ thuật mới về công nghệ thông tin và truyền thông phục vụ công tác theo dõi, nắm bắt, phân tích, đánh giá, chỉ đạo, điều hành, phối hợp của các lực lượng thuộc Ban Chỉ đạo 35 Trung ương và Ban Chỉ đạo 35 các ban, bộ, ngành, địa phương trong tổ chức đấu tranh, ngăn chặn, xử lý tin giả, tin sai sự thật, tán phát các video phản cảm, độc hại.
Giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân nhận diện, tự phòng chống các thủ đoạn, nội dung thông tin xấu, độc trên mạng xã hội. Chủ động, kịp thời cung cấp thông tin chính thống một cách đầy đủ, toàn diện. Đồng thời, chỉ rõ những thủ đoạn, tính chất nguy hại của thông tin xấu độc đối với xã hội; trang bị kiến thức cần thiết để mỗi người có thể tự sàng lọc, tiếp nhận thông tin hữu ích, chính thống, đồng thời “miễn dịch” với những thông tin xấu, độc làm nhiễu loạn môi trường xã hội.
Phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet quản lý chặt chẽ thông tin trên không gian mạng; thực hiện chức năng quản lý nhà nước, yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới tại Việt Nam tuân thủ, chấp hành đầy đủ quy định của pháp luật Việt Nam trên lĩnh vực đảm bảo an ninh, an toàn thông tin mạng.
Hành vi phát tán tin giả, tin sai sự thật bị xử phạt như thế nào?
Người có hành vi tung tin giả, thông tin sai sự thật có thể bị phạt hành hành chính theo quy định tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Cụ thể:
– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau: cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân…
– Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
Căn cứ Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015, người nào đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật gây dư luận xấu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông. Phạt tiền từ 30 – 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: có tổ chức; lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông; gây thiệt hại 500 triệu đồng trở lên; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội… thì bị phạt tiền từ 200 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 – 7 năm.
Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 20 – 200 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 – 5 năm.
Như vậy, theo các quy định trên, tùy vào tính chất, mức độ vi phạm, hành vi tung tin giả, tin sai sự thật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt lên đến 7 năm tù.
Nguồn: Công dân & Khuyến học
